Tarım ve Orman Bakanlığının 5 yıl önce hayata geçirdiği “Sıfır Atıklı, Düşük İşletim Maliyetli, Esnek Üretim Sistemli Modern Seraların Geliştirilmesi Projesi kapsamında yenilenebilir enerji teknolojisiyle entegre edilen modern seralarda yüksek verimli, düşük maliyetli dikey ve topraksız tarım yapılabilecek.
Son yıllarda dünya genelinde enerji ve gıdaya olan ihtiyaç, hızlı nüfus artışı, ekonomik gelişmeler, endüstrileşme ve zamanla değişen beslenme alışkanlıkları nedeniyle arttı. Bu talep artışı bazı zorlukları da beraberinde getirdi. Enerji talebinin artması fosil yakıt kullanımının yükselmesi ve iklim değişikliği gibi çevre sorunlarına yol açtı.
Ayrıca gıdaya talebin artması, tarım arazilerinin genişlemesine ve su kaynaklarının daha yoğun kullanılmasına neden oldu. Bu da doğal kaynakların sürdürülebilirliği ve çevresel denge açısından endişe verici bir durum olarak öne çıkıyor. Bu durumun üstesinden gelinebilmesi için yenilenebilir enerji türlerinin tarımsal faaliyetlere entegre edilmesi, daha az alanda daha çok ürün ve verimli yetiştiricilik yapılması önem taşıyor.
Ege Üniversitesi Biyokütle Enerji Sistemleri ve Teknolojileri Merkezi (BESTMER) yürütücülüğünde 2018’de biyokimyasal-termokimyasal hibrit biyokütle enerji üretim teknolojilerinin kullanımıyla, Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) AR-GE Destek Programı kapsamında “Sıfır Atıklı, Düşük İşletim Maliyetli, Esnek Üretim Sistemli Modern Seraların Geliştirilmesi Projesi” hayata geçirildi.
AA muhabirinin Tarım ve Orman Bakanlığından edindiği bilgiye göre, söz konusu projenin çıktıları alınmaya başlandı. Proje kapsamında tam otomasyonlu (karbondioksit gübrelemesi, LED aydınlatma, ısı kontrolü, nem kontrolü, gübreleme) ve topraksız dikey tarımın yapıldığı sera sistemi yenilenebilir enerji teknolojisiyle entegre edildi.
İlgili seranın iklimlendirme, aydınlatma ve otomasyonu için gerekli enerji, BESTMER’deki biyogazın kojenerasyon sistemi aracılığıyla elektrik ve ısı enerjisine çevrilmesiyle karşılandı.
Ayrıca, serada yetiştirilen bitkilerin fotosentez etkinliği, LED lambalarla artırıldı, kojenerasyon sisteminden elde edilen enerjinin yanı sıra yine BESTMER’deki 7 kilovatsaat kapasiteli fotovoltaik güneş enerjisi santralinden elde edilen elektrik enerjisiyle de desteklendi.
Sıfır atık konseptine uygun olarak hayata geçirilen “Biyokimyasal-Termokimyasal Hibrit Biyokütle Enerji Sistemi”nin çıktılarından fermente gübre, topraksız tarım sisteminde besin solüsyonu olarak kullanılıyor. Kojenerasyon sisteminin egzoz gazı ise karbondioksit gübrelemesinde değerlendiriliyor.
Yenilenebilir enerji, seralarda çevreci çözümler sunuyor
Yenilenebilir enerji kaynaklarının, özellikle biyokütle enerjisinin seralarda iklimlendirme sisteminde kullanılması, ısı enerjisinin hazır halde bulunmasını ve ekonomiklik düzeyinin artırılmasını, sera gazı emisyonunun da azaltılmasını sağlıyor. Söz konusu enerji kaynaklarının modern sera tekniklerine entegre edilebileceği bu sistemle üretim-atık-girdi döngüsü sağlanarak, tarımda verim artırıcı-maliyet düşürücü üretim sistemlerinin geliştirilmesinin yanı sıra karbon emisyonunun azaltılmasına bağlı olarak çevresel faktörlerin de olumlu yönde etkilenmesi mümkün olabilecek.
Tarımla iç içe yaşayan Türkiye gibi ülkelerde bu proje kapsamında gerçekleştirilen teknolojik girişimlerin ve bununla birlikte yenilenebilir enerji kaynaklarının bu tarz sistemlere entegre edilmesi, ileride daha büyük kapasiteli üretimin önünü açacak.
